«Ὁ μεγαλύτερος φόβος τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τὸ “τίποτα”, δηλαδὴ ἡ μοναξιά! Προσπαθῶ νὰ βρῶ μία φίλη, ἀλλὰ δυσκολεύομαι! Δὲν ξέρω νὰ σοῦ πῶ τὶ εἶναι αὐτὸ τὸ ὀδυνηρὸ αἴσθημα τῆς ἐρημιᾶς καὶ ἀπὸ ποῦ προέρχεται, ἀλλὰ ὅταν ἀρχίζω νὰ μουδιάζω ἀπὸ τὴν ἀπροσδιόριστη λύπη, νιώθω ὅτι γίνομαι εὔκολη λεία…». Ὅπως συνεχίζαμε νὰ περπατᾶμε πλάι στὴν φθινοπωρινὴ θάλασσα, ἡ Θεοφανὼ γύρισε καὶ μὲ κοίταξε μὲ ἀνησυχία. Πάντα ἤθελε νὰ γίνει δασκάλα, καὶ τώρα ποὺ μπῆκε στὴν μόνη σχολὴ ποὺ τῆς ταίριαζε, εἶχα τὴν ἐλπίδα ὅτι θὰ μποροῦσε νὰ μὲ βοηθήσει. Ἤρθαμε μὲ τὴν οἰκογένειά μου στὸ χωριό, γιὰ ἕναν γάμο, καὶ ἔτσι βρέθηκε ἡ ἰδανικὴ εὐκαιρία γιὰ νὰ συζητήσω μαζί της. Περισσότερο ἔμοιαζε γιὰ δική μου ξαδέρφη, ὄχι τῆς μαμᾶς μου. «Ἡ τελευταία χρονιὰ στὸ γυμνάσιο δὲν εἶναι εὔκολη. Αὐτὸ τὸ διάστημα ἔχω τὴν αἴσθηση ὅτι βρίσκομαι ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου!».
«Δηλαδή, Γιασεμή; Τί ἐννοεῖς;».
«Ἐννοῶ ὅτι ἀφοῦ ἡ πραγματικότητα δὲν εἶναι καλὴ μαζί μου, κρύβομαι μέσα στὴν φαντασία καὶ γλυτώνω! Εἶμαι ἀποφασισμένη νὰ καταδιώξω τὸ “ὡραῖο”, καὶ δὲν μὲ πειράζει νὰ κάνω ἀτελείωτες διαδρομὲς στὰ “χωράφια της” εὑρηματικότητάς της! Τὸ καλὸ μὲ ἐμένα εἶναι ὅτι μοῦ ἀρέσει τὸ διάβασμα, ὁπότε οἱ “ἐντάσεις στὰ συναισθήματα” καὶ οἱ περιπέτειές τους δὲν μοῦ λείπουν! Ἔτσι καταφέρνω ἐπιτέλους, νὰ ὁραματιστῶ καὶ τὸν ἑαυτό μου ὅπως ἀκριβῶς τὸν θέλω!».
«Ναί, ἀλλὰ ὅταν ἀποφασίζει κάποιος ὅτι ἡ αὐτοεξορία ἀποτελεῖ πανάκεια —ἀκόμα καὶ γιὰ τὴν αὐτολύπηση— θὰ πρέπει τουλάχιστον νὰ γνωρίζει τοὺς “νέους κανόνες” τῆς “κρυψώνας του”, συμφωνεῖς;
«Ὅχι καὶ αὐτοεξορία… Ὁ Ἀϊνστάιν εἶχε πεῖ ὅτι ἡ φαντασία εἶναι πιὸ σημαντικὴ ἀπὸ τὴν γνώση! Τὰ μυθιστορήματα ποὺ διαβάζω μὲ βοηθᾶνε νὰ πλάθω ἄκρως ἐνδιαφέρουσες ἱστορίες καὶ γιὰ τὴν δική μου ζωή! Εἶναι βέβαιο ὅτι σιγὰ σιγὰ μοῦ “ἀποκαλύπτουν” τὸ “ὡραῖο”! Ἐξάλλου, τὸ ἀξίζω…», εἶπα, καὶ τῆς χαμογέλασα ἀμυδρῶς. Εἴχαμε φτάσει στὰ βράχια καὶ ὅπως ἤμασταν καὶ οἱ δύο κουρασμένες, καθίσαμε. Τώρα ποὺ κοιταζόμασταν, συνειδητοποίησα πόσο “ἔτρεχε” τὸ μυαλό της, προκειμένου νὰ μοῦ δώσει μία ἀπάντηση ἐκλεκτή.
«Γιὰ νὰ τὰ πάρουμε ἀπὸ τὴν ἀρχή, δὲν σὲ προβληματίζει ἡ ἄγνοια ποὺ ἔχεις, γιὰ τὸν λόγο ποὺ σε πλησιάζει ἡ μοναξιά; Δὲν σὲ ἀπωθεῖ ἡ ἰδέα ὅτι ἀντιδρᾶς σπασμωδικά; Δὲν μὲ καταλαβαίνεις, ἔ; Θὰ σοῦ τὸ πῶ ἀλλιῶς. Ἄσχημο εἶναι αὐτὸ ποὺ δὲν ἔχει σχῆμα, δηλαδὴ τὸ ἀσχημάτιστο· κατὰ συνέπεια εἶναι καὶ τὸ ἀπροσδιόριστο, τὸ ἀσαφές, ὅσο δὲν κάνουμε τὶς ἀναζητήσεις ποὺ ὀφείλουμε. Ἐγὼ ξέρω, ὅτι ὅταν δὲν κατανοοῦμε μὲ τὶ ἔχουμε νὰ κάνουμε, τὴν λύση τὴν ξεχνᾶμε! Ἐσὺ γιατὶ περιμένεις νὰ βρεῖς τὸ “ὡραῖο”, μέσα στὸ ἄσχημο;».
«Μὰ στὴν φαντασία μου εἶμαι “ἐλεύθερη”, κάνω ὅ,τι θέλω ἐγώ! Δὲν ἐπιτρέπω τὸ ἄσχημο!».
«Θὰ τὸ θέσω τότε, πολὺ διαφορετικά. Ὅσο δυσκολεύεσαι κάπου ἀλλὰ δὲν ἔχεις καταλάβει τί σὲ ἐπηρρεάζει κατ’ οὐσίαν, δὲν ἔχεις προσανατολισμὸ πρὸς κάποια λύση, πόσο μᾶλλον γιὰ κάποιον παραπέρα σκοπό! Ἔρχεται λοιπὸν κάποιος καὶ σὲ βοηθάει πολὺ ἐκεῖ ποὺ δὲν χρειάζεσαι βοήθεια, σὲ σημεῖο νὰ τοῦ εἶσαι ἀκόμα καὶ ὑποχρεωμένη! Μένεις μὲ τὴν ἐντύπωση ὅτι σὲ σκέφτεται καὶ σὲ ὑποστηρίζει, καὶ βέβαια κρατᾶς τὴν αἴσθηση ὅτι ἔλαβες βοήθεια γιὰ τὴν δυσκολία σου, ποὺ ὑποτίθεται ὅτι τὴν χρειαζόσουν. Ὅταν λοιπὸν δὲν ξέρεις ποῦ πρέπει νὰ πᾶς, καὶ δὲν ἀρνεῖσαι τὶς προσφορὲς ποὺ ἔχεις, τότε ἀκολουθεῖς ὅπου σὲ πηγαίνει ὁ “βοηθός”! Βλέπεις μόνο ὅτι σὲ “βοηθάει”, ὄχι ὅτι σοῦ ἀλλάζει τὴν πορεία! Ἐπειδὴ εἶναι “ἐξυπηρετικὴ” ἡ φαντασία σου, σὲ σύρει νὰ τὴν ἀκολουθήσεις στὸ ψέμα! Γιασεμή, ἐκεῖ ὑπάρχουν μόνο κίνδυνοι!».
«Καλὲ τί λές; Αὐτοὶ ποὺ γνωρίζουν μᾶς ἐξηγοῦν, ὅτι παθολογικὸ εἶναι ὅταν ὁ ἔφηβος πιστεύει στ’ ἀλήθεια τὰ ἐπιτεύγματα ποὺ φαντάζεται· ὅταν φαντασιώνεται ἁπλῶς ὅτι κατακεραυνώνει μὲ τὰ ἐπιχειρήματά του ὅσους ἀντιπαθεῖ καὶ ἐκείνοι τοῦ τὸ ἀναγνωρίζουν, ἤ κάνει ἀτελείωτους ἐσωτερικοὺς διαλόγους, γιὰ νὰ “μελετήσει” τὰ θέματα ποὺ τὸν ἀπασχολοῦν, εἶναι ὅ,τι πιὸ φυσιολογικό! Στὴν ἡλικία μου κυριαρχοῦν τὰ ἔντονα συναισθήματα, ποὺ μάλιστα ἐναλλάσσονται μὲ ἀλλόκοτο τρόπο, καὶ γι’ αὐτὸ χρειαζόμαστε μία “βαλβίδα ἐκτόνωσης τῆς πίεσης”…».


«Ἐπανερχόμαστε δηλαδὴ στὸ ἴδιο σημεῖο, ὅτι ἠ ἡλικία σου δὲν διδάχτηκε τὸν λόγο ποὺ τὴν πλησιάζουν, τὰ συναισθήματα ποὺ κυριαρχοῦν πάνω της! Ἔχεις σκεφτεῖ ὅτι ἡ φαντασία σὲ δείχνει ἐνάρετη, χωρὶς νὰ εἶσαι; Αὐτὸ σημαίνει ὅτι “παρακάμπτει” τὸν πνευματικὸ ἀγώνα, ὁ ὁποῖος ὅμως εἶναι ἡ εὐκαιρία σου νὰ ἀποκτήσεις πνευματικοὺς καρπούς! Ἄρα ἐφόσον σὲ παρουσιάζει ὡς “φτασμένη”, σὲ “βοηθάει” νὰ πᾶς ἐκεῖ ὅπου δὲν σὲ συμφέρει, ἐπειδὴ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΝΑ ΣΕ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ! Αὐτὸ ποὺ σοῦ δείχνει, εἶναι ἀπατηλό!».
«Κανένας δὲν τὰ λέει αὐτά! Ὅλοι μᾶς λένε ὅτι μὲ τὴν φαντασία γινόμαστε πανίσχυροι, ἤ στὴν χειρότερη περίπτωση, ὅτι ἡ ἀξιοποίηση τῆς φαντασίας, εἶναι νὰ τῆς καταθέτουμε τὸ ἄγχος μας!».
«”Ὑπάρχει”, εἶναι “ἀληθινό”, μόνο ὅ,τι ἀνήκει στὴν Δημιουργία τοῦ Χριστοῦ! Ὅμως τὸ ψέμα τῆς φαντασίας δὲν ἀνήκει στὴν Δημιουργία! Ὅταν ζεῖς στὸ ψέμα καὶ βολεύεσαι στὸ φανταστικό, τότε μπαίνεις στὴν “ἀνυπαρξία”! Τὸ θέλεις αὐτό; Ἀντιλαμβάνεσαι ὅτι “ὁ καρπὸς” τοῦ ψέματος εἶναι τὸ “τίποτα”, ποὺ εἶναι ὁ μεγαλύτερος φόβος τοῦ ἀνθρώπου; Περιφρονώντας τὴν πραγματικὴ ζωή, ἐξακολουθεῖς νὰ ἀγνοεῖς αὐτὰ ποὺ παραλείπεις, ἔν σχέσει μὲ ὅσα ὀφείλεις στὸν ἑαυτό σου, καὶ δὲν ὑποψιάζεσαι ὅτι ἐπηῤῥεάζεις καὶ τοὺς γύρῳ σου. Ὅσο ὑποτίθεται ὅτι λαμβάνεις “βοήθεια” στὴν αὐτοεξορία, ἐξακολουθεῖς νὰ μένεις ἀβοήθητη! Ἀπομονώνεσαι στὸ ἀνέφικτο, τὸ ἀναποτελεσματικὸ καὶ τὸ μάταιο, καὶ δὲν συνειδητοποιεῖς ὅτι πέφτεις ὅλο καὶ χαμηλότερα!».
Γυρίζοντας τὸ βλέμμα της ἡ Θεοφανὼ πρὸς τὴν θάλασσα, με ἄφησε γιὰ λίγο νὰ ψάξω μέσα μου. Τὸ καλοκαίρι εἶχε ἀναφέρει ὅτι, λέγοντας πὼς “ἡ εὐκολία ἀχρηστεύει τὸν ἄνθρωπο”, ἐννοοῦμε ὅτι ἀτονοῦν οἱ δυνάμεις ποὺ τοῦ δίνει ὁ Θεός. Ὅσο τοῦ πηγαίνουν ὅλα καλά, ἀφήνει τὴν “μέσα ζωὴ” στὴν τύχη της καὶ οἱ δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου νικιοῦνται ἀπὸ τὶς ἀδυναμίες του… Ὅμως οἱ ῥυθμοὶ εἶναι τόσο γρήγοροι, ποιός θυμᾶται νὰ κοιτάξει τὴν “μέσα ζωή”; Ἴσως στὸ πίσω μέρος τοῦ μυαλοῦ μου νὰ ἔλεγα ὅτι μὲ τὴν προσευχή, οἱ ἐπιθυμίες μου θὰ ἔχαναν τὴν προτεραιότητα. Ἴσως βλέποντας νὰ ξεχειλίζει τόση δύναμη ἀπὸ τὸ μυαλὸ καὶ τὴν καρδιά μου, ὄντως νὰ σκέπασα τὴν “μέσα ζωὴ” ποὺ “μεγάλωνε”, ἐπειδὴ ἡ πρωτόγνωρη δύναμη τῆς ἐφηβείας δὲν ἤθελε νὰ τῆς ὑποταχτεῖ… Μήπως ὅμως τὸ αἴσθημά μου ὅτι βρίσκομαι ἐκτὸς τόπου καὶ χρόνου, νὰ εἶναι ἡ περιγραφὴ τῆς “ἀνυπαρξίας” ποὺ εἶπε ἡ Θεοφανώ; «Γιὰ κάτσε, στὸ σχολεῖο ὑπάρχουν καὶ παιδιὰ ποὺ εἶναι πιὸ κοντὰ στὴν ἐκκλησία ἀπὸ ἐμένα, καὶ λένε αὐτὸ ποὺ λέω καὶ ἐγώ: ὅτι ἡ ἡλικία μας μὲ τὶς συγκρούσεις, δὲν μπορεῖ νὰ ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὴν ἀστάθεια ποὺ φέρνει ὀ κλυδωνισμὸς τῶν συναισθημάτων!».
«Γιασεμή, τώρα περιγράφεις τὴν ἐσωτερικὴ ἀκαταστασία, ἡ ὁποία ἐκπηγάζει μόνο ἀπὸ “ἕναν”… Ὅταν ἔχασε τὴν δύναμή του ὁ διάβολος, παρουσίαζε γιὰ δύναμη τὴν ὑπερηφάνεια, δηλαδὴ τὴν ἀδυναμία του! Βλέποντας τὶς δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου, τὶς σωματικές, τὶς ψυχικὲς καὶ τὶς πνευματικές, τὸν φθόνησε! Τὸ “κλέψιμο” τῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώπου, ἦταν ὁ μόνος τρόπος γιὰ νὰ μὴν παραδεχτεῖ τὴν δική του ἀπογύμνωση! Ἡ σκέψη, μία ἀπὸ τὶς μεγαλειώδεις δυνάμεις μας, εἶναι τὸ ἴχνος ποὺ ἀφήνει ἡ ἐσωτερικὴ ταυτότητά μας στὴν αἰωνιότητα. Ἡ φαντασία ὅμως εἶναι ΑΛΟΓΗ καὶ “ἀκυρώνει” τὴν δύναμη τῆς σκέψης, δηλαδὴ ΤΗΝ ΚΛΕΒΕΙ! Τὸ “τίποτα” φοβίζει τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἀφήνει τὸν ἑαυτό του “ἀνεκμετάλλευτο”· δηλαδὴ ὅποιον δὲν ἔμαθε νὰ διοικεῖ τὶς δυνάμεις του, ἄρα δὲν ὁριοθέτησε καὶ κάποιον στόχο, στὸν ὁποῖο θὰ τὶς κατεύθυνε. Ὅπως ἀναπτύσσονται λοιπὸν οἱ δυνάμεις τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς ἀτάκτως, οἱ αἰσθήσεις διεγείρουν τὴν περιέργεια, ποὺ μὲ τὴν σειρά της εἰσβάλλει ἀδιακρίτως στὴν φαντασία. Μιλᾶμε δηλαδὴ γιὰ τρεῖς κατώτερες δυνάμεις, μαζεμένες. Ἐν τέλει, ἡ ἀποστολὴ τῆς φαντασίας εἶναι νὰ γίνει τύραννος!».
«Πῶς ἐννοεῖς δηλαδή τὴν περιέργεια; Γιατὶ δίνεις στὴν φαντασία τόση ἐξουσία;».
«Περιέργεια εἶναι ἡ παρόρμηση νὰ λειτουργεῖ κάποιος χωρὶς σκοπό, ὅταν δὲν ἐκπαιδεύεται νὰ ἐντοπίζει τὸ οὐσιῶδες. Ὅπως δὲν συναισθάνεται ὅτι οἱ ἀδυναμίες του ἀντικαθιστοῦν τὴν δύναμή του, εἶναι ἑπόμενο οἱ ἡμέρες του νὰ σκαλώνουν στὸ ἀνέφικτο, τὸ ἀναποτελεσματικὸ καὶ τὸ μάταιο, ὅπως σοῦ εἶπα λίγο πρίν».
«Τότε γιατὶ εἶπες ἐκεῖνο τὸ βράδυ ποὺ εἴχαμε ἀνάψει φωτιὰ ἐδῶ στὴν παραλία, τὸ καλοκαίρι, ὅτι τὸ πραγματικὸ σθένος εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς προτείνει ὁ Χριστός, δηλαδὴ ἡ ἄρνηση τῆς “δύναμής μας”; Δὲν μπορῶ νὰ καταλάβω…».


«Πρῶτον, ἐπειδὴ δυνατὸς εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΕΧΤΕΙ ΤΗΝ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΟΥ νὰ κάνει ἀπὸ μόνος του τὸ καλό, καὶ δεύτερον ἐπειδὴ Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΔΥΝΑΜΗ, προορισμένη νὰ ὑπηρετεῖ μόνο τὴν Ἀλήθεια!».
«Θεοφανώ, γιατὶ μὲ κυριεύει αὐτὸ τὸ ὀδυνηρὸ αἴσθημα τῆς μοναξιᾶς; Εἶναι φανερὸ ὅτι δὲν ἐκπαιδεύτηκα νὰ ἐντοπίζω τὸ οὐσιῶδες. Σὲ παρακαλῶ, βοήθησέ με νὰ καταλάβω γιατὶ ἔρχονται στιγμὲς ποὺ διαλύομαι..».
«Χαρά μου, τὸ τίποτα φέρνει τὸ τίποτα! Τὸ ῥηχὸ διάβασμα ποὺ κάνεις, τὸ κενό, μόνο τὸ κενὸ μπορεῖ νὰ περάσει μέσα σου! Ὁ διάβολος προωθεῖ τὸ σύνθημά του, “ὅλα νὰ γίνονται εὔκολα καὶ γρήγορα”. Ἐμεῖς ὅμως πρέπει νὰ ἐξασκηθοῦμε νὰ βάζουμε τὶς δυνάμεις μας στὴν ὑπηρεσία τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔφτιαξε τὸν Νοῦ μας ἡγεμόνα! Ὁ ἀληθινὸς Χριστιανὸς στὰ πνευματικὰ εἶναι πάνοπλος, καὶ ἀντιστέκεται στὸν ὠρυόμενο λέοντα ποὺ ψάχνει νὰ βρεῖ ποιὸν θὰ καταπιεῖ! Γιασεμή, τὸ ἀπρόσεκτο διάβασμα σὲ φέρνει κοντὰ στὸν πειρασμό! Γενικά, τὰ μάτια μας δὲν ἔχουν δουλειὰ μὲ κάτι ποὺ “δὲν ὑπάρχει”! Τὴν λαχτάρα γιὰ τὸ Καινούργιο ποὺ εἶναι ἐντυπωμένη μέσα στὴν ψυχή σου, μπορεῖ νὰ ἱκανοποιήσει μόνο ἡ Ἀλήθεια, ποὺ μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Χριστός! Ἡ ἀνώτερη δίψα τοῦ ἀνθρώπου ψάχνει τὶς Γνώσεις γιὰ τὴν αἰωνιότητα! Ὁ ἡγεμόνας Νοῦς ἀδημονεῖ νὰ ἐντοπίσει τὶς παγίδες ποὺ τὸν ἐμποδίζουν στὸ “ξεδίψασμα”, γιὰ νὰ τὶς ἐκμηδενίσει! Ἀλλὰ ὅμως, πρέπει πρῶτα νὰ ἐκπαιδευτεῖ! Εἶναι ἄκρως ὑποτιμητικὸ γιὰ τὸν ἡγεμόνα, νὰ σύρεταται σὲ φαντασιώσεις…».
«Ὅταν λὲς Γνώσεις γιὰ τὴν αἰωνιότητα; Ἔχω κάποιες ἀμφιβολίες, γιὰ τὸ πόσο μᾶς χρειάζονται αὐτὰ ποὺ διάβαζαν παλιὰ…».
«Αὐτὴ τὴν στιγμὴ μοῦ ἔρχονται δύο παραδείγματα στὸ μυαλό. Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, στὸ βιβλίο του “Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ”1 μᾶς λέει ὅτι, ὁ διάβολος γκρεμίστηκε στὴν γῆ μόλις σχημάτισε την ἰσοθεΐα στην φαντασία του! Δηλαδὴ ἡ ποικιλόμορφη φαντασία εἶναι ἐφεύρημα τοῦ διαβόλου! Μάλιστα εἶναι τὸ γεφῦρι, μέσω τοῦ ὁποίου περνᾶνε οἱ φονικοὶ δαίμονες, σμίγουν μὲ τὴν ψυχή, καὶ τὴν κάνουν κατοικητήριο αἰσχρῶν καὶ πονηρῶν καὶ βλάσφημων λογισμῶν, καὶ ὅλων τῶν ἀκαθάρτων παθῶν, ψυχικῶν καὶ σωματικῶν!».
«Ὅντως γίνεται αὐτό;», ῥώτησα ἀνοίγοντας τὰ μάτια διάπλατα, νιώθωντας…“τὴν πέτσα μου νὰ ξεκολλάει”. Τὴν ἴδια στιγμὴ ἀπόρησα ποὺ μποροῦσε κάποιος ἅγιος ἄνθρωπος νὰ ξέρει πράγματα ποὺ δὲν εἴχαμε ἀκούσει ποτὲ ὥς τώρα…
«Μὰ κι ἐσὺ μίλησες πρίν γιὰ ἀτελείωτους ἐσωτερικοὺς διαλόγους… Ἡ ὑπερηφάνεια τῆς φαντασίωσης εἶναι ἡ κολακεία τοῦ διαβόλου, ποὺ μᾶς λέει νὰ γινόμαστε ἰδιολάτρες… Οἱ ἅγιοι μᾶς λένε νὰ μὴν πιάνουμε κουβέντα μὲ τοὺς λογισμούς! Μίλησες καὶ γιὰ ἀλλόκοτες ἐναλλαγὲς συναισθημάτων ποὺ φέρνουν δυσφορία στὴν ψυχὴ… Ὁ δεύτερος ἅγιος ποὺ θυμᾶμαι, εἶναι ὁ ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος2. Εἶπε ὅτι ἡ ψυχὴ ποὺ ἀφήνεται στοὺς περισπασμούς, μέσῳ τῆς φαντασίας γίνεται λεωφόρος καὶ οἱ δαίμονες περνοῦν σὰν σκιές, καὶ τὴν προκαλοῦν νὰ τοὺς ἀκολουθήσει! Ἔχοντας ἀποσπασμένη τὴν προσοχή του στὴν φαντασίωση ὁ ἄνθρωπος, δὲν βλέπει ὅτι ὁ διάβολος πλησιάζει ἀθέατα καὶ ἀντικαθιστᾶ τὸν καλὸ σπόρο μὲ τὸν δικό του, τὸν βέβηλο…».
Ἡ καρδιά μου χτυποῦσε δυνατά, καὶ τὸ μυαλὸ δὲν χωροῦσε ὅσα ἄκουγε… Γιατὶ δὲν ἤξερα τίποτα ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ φοβερὰ πράγματα; Γιατὶ ἡ ζωή μου βαλλόταν ἀπὸ τὰ προϊόντα τῆς φαντασίας τῶν ἄλλων; Τώρα ποὺ ἄρχισα νὰ καταλαβαίνω τί συνέβαινε ὅταν μούδιαζα ἀπὸ τὴν ἀπροσδιόριστη λύπη καὶ ἔνιωθα ὅτι γινόμουν εὔκολη λεία, δὲν μποροῦσα νὰ κάνω πίσω· τὸ χρωστοῦσα στὸν ἡγεμόνα Νοῦ μου! Ὁ λαιμός μου εἶχε στεγνώσει καὶ δυσκολεύτηκα νὰ μιλήσω. «Τί πρέπει νὰ κάνω γιὰ νὰ κλείσω τὴν πόρτα στὴν ἐξορία μου, Θεοφανώ; Ὅταν μὲ πιάνει ἡ μοναξιά μου, τί νὰ κάνω;».
«Ὁ σκοπὸς εἶναι νὰ τῆς ἀπαγορεύεις νὰ σὲ πλησιάζει! Ἡ ἀγάπη σου γιὰ τὸ διάβασμα εἶναι μία ἀπὸ τὶς δυνάμεις μὲ τὶς ὁποῖες σὲ προίκισε ὁ Χριστός, γιὰ νὰ την βάλεις στὴν διακονία Του! Γενικά, πρέπει νὰ μάθεις νὰ ξεχωρίζεις τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό, καὶ αὐτὸ γίνεται μόνο μὲ τὶς Γνώσεις ποὺ ὑπηρετοῦν τὴν Ἀλήθεια, ποὺ εἶναι ἡ ΑΛΗΘΙΝΗ ΜΑΘΗΣΗ! Νὰ σοῦ τονίσω ὅτι θὰ καταλαβαίνεις πολλὰ γιὰ τὴν Ἀλήθεια, διαβάζοντας καὶ τοὺς βίους τῶν ἁγίων! Προφανῶς ἡ μαμά σου δὲν σοῦ ἔχει πεῖ γιὰ τὸν βίο τῆς ἀγίας μας, τῆς Αὐγούστας τοῦ Βυζαντίου, ἀγίας Θεοφανοῦς τῆς Θαυματουργοῦ καὶ Ἐλεήμονος. Διαβάζοντάς τον, θὰ καταλάβεις πόσο μπορεῖ νὰ ἐξυψωθεῖ ὁ ἄνθρωπος ποὺ θέτει τὴν δύναμή τῆς ζωῆς του στὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ! Ἡ βασίλισσα πάλεψε ἡρωικὰ μὲ τὴν μοναξιὰ ἀπὸ τὴν ἐγκατάλειψή της, ἀλλὰ ἐνισχυόμενη ἀπὸ τὴν πίστη της πῆρε τὸ ἀμάραντο στεφάνι! Τὸ παράδειγμά της θὰ ἐξηγεῖ σὲ ὅλες τὶς γενιὲς ποὺ ἀκολουθοῦν, τί σημαίνει “ἡ ταπείνωση εἶναι κρυμμένη δύναμη”!».
Ἡ ψυχὴ πρῶτα φαντάζεται τὸ κακόν, κατόπιν τὸ ἐπιθυμεῖ, ἔπειτα νιώθει ἡδονὴ ἤ λύπη γι’ αὐτὸ κι ἔτσι στὴν συνέχεια φτάνει στὴν αἴσθησή του καὶ μετὰ στὴν ἐπαφὴ μ’ αὐτὸ, τὴν φανερὴ ἤ τὴν ἀφανή. Ὅλα τὰ στάδια συνοδεύουν οἱ λογισμοί, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν πρώτη κίνηση. Ἄν αὐτὴ δὲν γίνει δεκτή, τὸ μετέπειτα κακὸν μένει ἀνενέργητον.
Ὅσιος Ἠλίας ὁ Ἔκδικος
1κεφάλειο κε΄ “Πῶς πρέπει νὰ διορθώνωμεν τὴν φαντασίαν καὶ ἐνθύμησίν μας”
2 ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος, “Συμβουλὲς ἑνὸς ἁγίου γιὰ τὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν”.

